Weten wat je niet weet, is wijsheid
Toen ik deze titel las, zette die mij aardig aan het denken. Weet ik eigenlijk wel wat ik niet weet, vroeg ik me af.
Er kwamen heel wat dingen in mijn bewustzijn naar boven, waarvan ik tegelijkertijd eerlijk moet bekennen, dat ik die dus wel weet. Er schiet me niets te binnen van wat ik niet weet.
Mijn wijsheid kan ik dus wel vergeten, is mijn allereerste conclusie.
Het artikel met deze titel was een interview met organisatiepsycholoog Adam Grant uit Amerika. Hij betoogt dat het ons zal lonen, wanneer we bereid zijn onze vaste overtuigingen zo nu en dan onder de loep te nemen. Hij spiegelt ons voor dat we daarmee een gelukkiger bestaan zullen gaan leiden.
In dezelfde week als waarin ik dit artikel las, heb ik na lange tijd mailcontact met mijn secretaresse van de tijd dat ik bij Jeugdzorg werkte. De laatste keer dat we elkaar ontmoette was in het theater. Dus beëindig ik mijn mail met de verwachting dat we elkaar vast weer in het theater gaan ontmoeten.
In de daaropvolgende mail stelt ze dat zij en haar partner tot de risicogroep behoren. Hij heeft een longaandoening en zij hartklachten. Dus ‘nee’ wij gaan elkaar daar niet tegenkomen. Zij gaan geen risico lopen bij een theaterbezoek.
In eerste instantie wil ik haar terugmailen dat ik sinds mijn hartoperatie tot dezelfde risicogroep behoor, maar van mening ben dat het risico inmiddels tot een aanvaarbare proportie is gereduceerd en ik mijn eerste theaterbezoeken zonder problemen heb gehad. Tegelijk vraag ik me af of ik haar mening en die van haar partner moet respecteren? Is dat niet verstandiger dan haar overtuiging over de risicogroep ter discussie te stellen?
Met het artikel nog in mijn hoofd constateer ik, dat ik mijn overtuiging dat ik tot een risicogroep behoor en dus terughoudend moet zijn in mijn sociale verkeer, verschillende keren heb heroverwogen. Gaandeweg heb ik mijn overtuiging bijgesteld en ben tegenwoordig van mening dat het risico dat ik loop voor mij aanvaardbaar is. Dat risico weegt niet op tegen het plezier dat het mij doet om mijn familie en vrienden weer te zien en een knuffel te geven. Dat overigens wel op de manier, die voor de ander acceptabel is. Of gewoon een voorstelling in het theater te bezoeken en te genieten van een avondje ontspannen uit. Of zoals laatst geprikkeld te worden tijdens de bijeenkomst in de regio West over ons cognitief functioneren.
En dat terwijl ik echt niet weet of ik niet een keer ernstig ziek zal worden vanwege mijn contacten of zo’n evenement.
Hé wacht eens even. Nu ineens heb ik iets te pakken dat ik niet weet!
Rond mijn beperkingen vanwege mijn hart en andere ongemakken, die met de jaren zijn gekomen, weet ik nog veel meer niet. Er zijn wel zaken die ik vanuit ziektegeschiedenissen over mijn ongemakken weet, maar als je mij vraagt of die mij allemaal gaan overkomen en wanneer, moet ik daarop het antwoord schuldig blijven.
Daarmee dringt de vraag zich op: Ga ik met het ernstigste rekening houden? Of hou ik rekening met wat ik niet weet en ga ik daarmee in wijsheid om?
Gewoon een voorstelling in het theater te bezoeken en genieten van een avondje ontspannen uit
Het hoeft geen betoog, dat ik in mijn leven voor dat laatste heb gekozen. Binnen de vereniging hoor ik dat ook regelmatig. Leef bij de dag en geniet van wat je nog kan.
Toch liggen er nog wat voetangels en klemmen op de weg, die ik aan het gaan ben. Welk risico loop ik bijvoorbeeld wanneer de overtuiging dat mijn risico aanvaardbaar is, uitgroeit tot een zelfvertrouwen dat mij ervan overtuigt dat ik denk: Mij zal niets overkomen! En wacht ik dan tot het moment waarop de wal het schip keert om in de realiteit teruggeworpen te worden?
Terecht mag mij dan de vraag gesteld worden, op welk moment de wijsheid mij heeft verlaten?
In het leven is het dus wijsheid om tussen een aantal vaardigheden een zekere balans te bewaren. Zoals:
- Tussen zelfvertrouwen en risico’s nemen. Weet wat je nog kan en welke risico’s voor jou daarbij aanvaardbaar zijn.
- Koester tegelijk ook je twijfel door regelmatig je zelfvertrouwen en beschikbare vaardigheden in alle wijsheid tegen het licht houden.
- Weten ook waar het beter is op anderen te vertrouwen en in het samenspel het beste bij elkaar naar boven te halen.
- We leven in een voortduren veranderende wereld een chronische ziekte voegt hier nog een extra dimensie aan toe. Dat maakt het heroverwegen van je aannames een ‘must’ om te kunnen blijven meebewegen in veranderende situaties.
Adam Grant noemt dat omdenken.
Om dat te kunnen blijven doen is het van belang in je omgeving mensen te hebben, die je tegengas durven geven. Bij jou aandringen om je standpunten en aannames nog eens te heroverwegen.
En weet je, ontdekken dat je ongelijk hebt is geen schande. Het is juist de enige manier waarop je zeker weet dat je blijft leren en in het leven meer bent dan een trouwe, stabiele tweevoeter.
Gerard Kulker
Voorzitter
