Ik werd in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan een masterclass storytelling. Een prima mogelijkheid leek mij om me verder te bekwamen in het vertellen van mooie, aangrijpende verhalen. Iets dat mij als voorzitter van een patiëntenvereniging goed van pas kan komen om relatieve buitenstaanders als zorgverzekeraars duidelijk te maken wat het betekent om aan een erfelijke ataxie te lijden. Hoe je hiermee dag in dag uit moet dealen. Maar vooral ook hoe jij ondanks je aandoening nog instaat bent om dingen te doen, waar je trots op kunt zijn en die je een kick geven. Kortom je bent voortdurend grenzen aan het verleggen, zoals iedereen in zijn leven voortdurend doet.
Er waren 6 deelnemers aan de masterclass en er waren twee docenten, die ons in de kunst van het verhalen vertellen zouden inwijden. Er was dus ruimschoots de tijd om steun en aandacht van de docenten te krijgen en met elkaar de geleerde vaardigheden te oefenen. Over dat laatste zou het deze twee trainingsdagen vooral gaan. Het oefenen en luisteren naar elkaars verhalen.
Er was dus weinig ruimte om rustig te zitten luisteren of kijken, terwijl de docenten ons bezig hielden. Nee, we moesten zelf twee dagen vol aan de bak.
We deden nog een vertwijfelde poging om deze actieve en weinig aantrekkelijke toekomst af te wenden. Vertwijfeld vroegen we naar een hand-out van de lesstof of misschien een uitdraai van hun powerpoint presentatie? Maar onze docenten legden ons geduldig uit dat dat tijdens deze masterclass niet nodig was. Zij hadden – net als wij – niets meer meegenomen dan zichzelf. Daarmee moesten we het de komende twee dagen doen.
Want weet je, daarom gaat het bij het vertellen van verhalen. Jij bent je eigen en enige gereedschap! Wel mochten we, als we dat echt nodig vonden, zelf aantekeningen maken van belangrijke zaken.
Veel tijd om over onze verwarring heen te komen werd ons niet gegund, want we werden direct door de docenten meegenomen in het verhaal van de ene docent aan de ander over een dia plaatje. Dat werd erg aansprekend gebracht. Zelfs zo dat ik het haast voor me zag.
Daarna kregen wij de opdracht om in tweetallen hetzelfde te doen en onze vaardigheden ruimbaan te geven. Het verwonderde mij hoe we er direct al in slaagde op en aansprekende en levendige wijze over het ons voorgestelde stilleven te vertellen en de ander daarin wisten mee te nemen.
Na elke oefening was er ruimte om elkaar feedback te geven. Er werd zelfs aandacht besteed aan de opbouw van je verhaal. Hoe zat je verhaal in elkaar? Welke boodschap wilde je in je verhaal aan de luisteraar geven en was je daarin geslaagd?
Als luisteraar groeide bij mij tijdens de verhalen verwondering, een opkomende lach of serieuze betrokkenheid bij de beschrijving van het plaatje dat de ander in zijn hoofd had.
Die dag werd er veel met elkaar geoefend en geloof me of niet, maar we kregen er steeds meer zin in en de dag was voorbij voor we er erg in hadden. Ons werd gevraagd voor de tweede dag een presentatie voor te bereiden van ongeveer 7 minuten. Dat verhaal moesten we aan de groep presenteren. Die dag zou verder in het teken staan van werken aan en met je verhaal.
De tweede dag werd opnieuw een grote, aangename verrassing.
Mijn presentatie voor de groep had ik goed voorbereid, daar lag het niet aan. Maar in plaats van mijn verhaal aan de groep te kunnen presenteren, gingen we op voorstel van de docenten eerst in tweetallen oefenen. Die oefening bestond eruit de ander het voorbereide verhaal niet in 7 maar in 4 minuten te vertellen. Daarna in 2 minuten en toen zelfs in 1 minuut. Dat was zweten, denken en direct besluiten over wat je in je verhaal kon weglaten om tot slot de kern van je verhaal in 1 minuut te kunnen vertellen. Was je kern onvoldoende uitgewerkt dan liep je het risico in een inhoudsloze minuut te belanden.
Voor mij werd het gelukkig niet zo erg. Maar mijn verhaal veranderde in de drie presentatie wel. Ik moest me beter focussen op mijn boodschap. Na alle oefeningen had ik ten slotte een eigen i.p.v. een geleend verhaal van een ander. Daarmee kreeg mijn eigen boodschap meer kracht en zeggenschap.
Mijn 7 minuten presentatie werd aan het eind van die dag dus een compleet ander verhaal dan ik zo uitvoerig had voorbereid. Jammer van mijn voorbereiding, maar bijzonder leerzaam om zo te bouwen aan een presentatie en de kern van je verhaal helder over het voetlicht te krijgen.
Gerard Kulker
